Chiến dịch Bắc phạt lần thứ 2 của Gia Cát Lượng thất bại một cách chóng vánh vì 𝚋𝚊̂́𝚝 𝚕𝚞̛̣𝚌 trước thành Trần Thương nhỏ bé. Đặc biệt 𝚝𝚛𝚊̣̂𝚗 𝚌𝚑𝚒𝚎̂́𝚗 của vị tướng chỉ với 1.000 quân có thể chặn đứng đợt công thành của 40.000 quân Thục do đích thân Gia Cát Lượng thống lĩnh.
Hác Chiêu là một nhân vật tương đối lạ lẫm trong Tam Quốc. Chiến công nổi bật nhất của vị tướng này là lần chỉ với 1.000 quân đã chặn đứng đợt công thành Trường Thương của 40.000 quân Thục do đích thân Gia Cát Lượng thống lĩnh.
Chứng kiến khả năng của Hác Chiêu, Gia Cát Lượng than thở: “Còn có người này, thành Trần Thương khó mà công hạ”
Cuối năm 228, trong bối cảnh Đại đô đốc Đông Ngô là Lục Tốn giao tranh Đại tư mã Tào Hưu của Tào Ngụy ở Thạch Bình, Thừa tướng Thục Hán là Gia Cát Lượng thừa cơ tổ chức cuộc Bắc phạt lần thứ hai, tiền về hướng Trần Thương.
Gia Cát Lượng ban đầu cho rằng Trần Thương chỉ là một thành nhỏ bé bị bỏ bê nhiều năm, nên chỉ mang theo 1 tháng lương thảo cùng 40.000 quân vội vã lên đường.
Tuy nhiên, ngay sau khi Gia Cát Lượng thất bại ở lần phạt bắc đầu tiên, Tào Chân đã đoán rằng bước tiếp theo Gia Cát Lượng nhất định sẽ đánh Trần Thương. Do đó, ông đã cử Hác Chiêu và Vương Sinh đến đó trấn thủ, đồng thời tu sửa lại tường thành.
Do đó, khi Gia Cát Lượng dẫn quân tới nơi cảm thấy vô cùng bất ngờ khi thấy thành trì kiên cố. Tuy vậy lúc đó trong thành Trần Thương cũng chỉ có hơn ngàn binh sĩ.
Vẫn giữ thói quen thận trọng, Gia Cát Lượng sai sứ giả đến dụ hàng Hác Chiêu, đồng thời thăm dò tình hình.
Tuy nhiên, Hác Chiêu nhận định Gia Cát Lượng hành quân gấp, không mang nhiều lương thực, nói với Vương Sinh rằng chỉ cần cố thủ 1 tháng, thì quân Thục sẽ tự động rút lui. Sau đó Hác Chiêu bố trí 𝚌𝚞𝚗𝚐 𝚝𝚑𝚞̉, bày thế phòng ngự, tỏ rõ quyết tâm t.ử thủ.
Dù thành nhỏ, lực yếu nhưng Hác Chiêu vẫn bình tĩnh ứng phó và chặn đứng từng đợt 𝚝𝚊̂́𝚗 𝚌𝚘̂𝚗𝚐 của Gia Cát Lượng
Đánh giá thành Trần Thương kiên cố ngoài dự đoán nhưng chỉ có hơn ngàn binh lính, quân tiếp viện của nhà Ngụy lại khó đến kịp trước mùa xuân, nên Gia Cát Lượng với quân số áp đảo vẫn quyết định công thành.
Trống hiệu nổi lên, Gia Cát Lượng cho binh sĩ dựng những chiếc thang mây cao hàng thước, mỗi thang vài ba người trèo lên công thành. Từ trên thành Hách Chiêu cho quân dùng 𝚝𝚎̂𝚗 𝚕𝚞̛̉𝚊 𝚋𝚊̆́𝚗 xuống như mưa, đốt cháy hết thang mây của quân Thục.
Gia Cát Lượng sau đó cho quân ngày đêm lắp dựng 𝚌𝚑𝚒𝚎̂́𝚗 𝚡𝚊, cho quân leo lên 𝚌𝚑𝚒𝚎̂́𝚗 𝚡𝚊 mà truyền vào thành. Hách Chiêu vội vàng sai quân vận đá đến, rồi đục lỗ thủng luồn dây sắn buộc vào, quăng xuống đ𝚊̣̂𝚙 xe. Xe vỡ tan tành, quân Thục không sao vào được. Hai bên ngày đêm 𝚐𝚒𝚊𝚘 𝚌𝚑𝚒𝚎̂́𝚗 hơn 20 ngày, quân Thục không làm cách nào 𝚙𝚑𝚊́ được thành.
Trên thực tế, Hác Chiêu (tự Bá Đạo) không phải là một vị tướng tầm thường. Trước khi trấn thủ Trần Thương, ông từng làm tướng trấn giữ quận Hà Tây hơn chục năm, nhiều lần 𝚋𝚒̀𝚗𝚑 đ𝚒̣𝚗𝚑 các 𝚌𝚞𝚘̣̂𝚌 𝚗𝚘̂̉𝚒 𝚕𝚘𝚊̣𝚗 của Điển Diễn, Hoàng Hoa hay Trương Tiến.
Hác Chiêu là một người rất có tiếng tăm ở vùng này nhưng do địa phận cách khá xa Trung Nguyên, nên đương thời ít ai biết tới. Nói cách khác, Hác Chiêu là tướng từng kinh qua hàng trăm 𝚝𝚛𝚊̣̂𝚗 𝚌𝚑𝚒𝚎̂́𝚗, dày dạn kinh nghiệm, nên việc có thể tùy cơ ứng biến với đấu pháp của Gia Cát Lượng hoàn toàn không có gì lạ.
Dùng đủ mọi cách không chiếm được thành, lương thực lại sắp cạn kiệt, lúc này Gia Cát Lượng lại nghe tin quân chi viện của Trương Cáp sắp đến nơi nên ông đành phải lui quân. Kết thúc chiến dịch phạt Bắc lần 2 một cách chóng vánh.
