Theo tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa, Hoa Đà chính là người đã chữa bệnh cho Quan Vũ bằng cách mổ vai để nạo chất độᴄ do mũi tên đ.â.m vào trong lúc Quan Vũ vẫn bình thản đánh cờ. Tuy nhiên, đây chỉ là tình tiết hư cấu của La Quán Trung.

Quan Vũ (? – 220), tự Vân Trường, quê ở Vận Thành, tỉnh Sơn Tây, miền bắc của Trung Quốc ngày nay. Ông là một trong những nhân vật lịch sử của Trung Quốc được biết đến nhiều nhất ở khu vực Đông Á, hình tượng của ông đã được tiểu thuyết hóa trong Tam quốc diễn nghĩa của La Quán Trung và sau này được khắc họa trong các dạng hình nghệ thuật như kịch, chèo, tuồng, phim ảnh…

Quan Vũ là một trong Ngũ hổ tướng nhà Thục Hán cùng với Trương Phi, Triệu Vân, Hoàng Trung, Mã Siêu.

Quan Vũ được miêu tả có khuôn mặt đỏ như gấc, mắt phượng mày tằm, râu dài hai thước, tay cầm Thanh long yển nguyệt đ.a.o cưỡi trên ngựa Xích Thố, dáng vẻ oai phong lẫm liệt, tính tình hào hiệp, trượng nghĩa, sức ch.iến đ.ấu mạnh mẽ địch vạn người.

Trong lịch sử Trung Quốc, Quan Vũ là danh tướng có tầm ảnh hưởng sâu rộng đối với hậu thế. Các nhà thống trị phong kiến xem ông là biểu tượng “trung dũng thần vũ” và tinh thần “vì nước quên thân”. Trong khi đó, đối với dân gian, Quan Vũ được xem như sự hiện hữu của khái niệm “nghĩa khí vân thiên”. Quan Vũ được liệt đại Hoàng đế Trung Quốc truy phong, trong toàn bộ chiều dài lịch sử văn hóa và tôn giáo nước này, ông cũng là nhân vật duy nhất được cả Nho giáo, Phật giáo và Đạo giáo phong làm thần linh.

Quan Vũ được phong là Võ thánh sánh ngang với Văn thánh Khổng Tử.

Chính vì Quan Vũ được tôn là bậc thần nhân nên có rất nhiều truyền thuyết kỳ bí cũng như nhiều giai thoại về cuộc đời ông. Trong đó khi nói về khả năng chịu đựng và dũng khí của Quan Vũ thì phải kể đến giai thoại khoét thịt cạo xương mà không hề nhau mày kêu đau của ông.

Trong Tam quốc diễn nghĩa, La Quán Trung cũng đưa sự việc này vào truyện để nêu bật dũng khí của Quan Vũ. Tuy nhiên, La Quán Trung hư cấu thêm tình tiết Quan Vũ chịu khoét thịt trong lúc đánh cờ, còn người thầy thuốc chính là Hoa Đà.

Quan Vũ đã trúng phải độᴄ dược gì?

Thời Tam Quốc, độᴄ tố sử dụng thường được pha chế từ các nguồn thực vật trong rừng hay một số động vật tiết độᴄ như rắn, ếch, ong,…

Cách thức được người xưa lấy nước cốt độᴄ đun lên thành những hỗn hợp sệt rồi tẩm nó với mũi t.ên trước khi mang đi săɴ ʙắɴ hay ch.iến đấu. Những mũi t.ên độᴄ được sử dụng chủ yếu là chất độᴄ của “Aconitum” và chất độᴄ của “Shotgun”.

Đánh giá vào phản ứng của Quan Vũ sau khi dính mũi t.ên, chất độᴄ không ảnh hưởng đến ᴛíɴʜ ᴍạɴɢ, cùng với ghi chép cổ chỉ ra trận địa nơi ông chinh ch.iến thì xác định được độᴄ tố chính là chất “Aconitum” (chất độᴄ của loài thực vật chi Ô đầu).
Aconitum là tinh chất độᴄ được chiết xuất từ loài hoa Ô đầu có thể khiến liệt cơ xương, ʟᴏạɴ ɴʜịᴘ ᴛɪᴍ, ɢâʏ ᴛử ᴠᴏɴɢ cho người.

Trong trường hợp bình thường, người bị tr.úng mũi t.ên độᴄ “Aconitum” có thể được điều trị bằng cách thấm tinh chất tre vào vết thương cho đến khi hết ᴍáᴜ độᴄ. Rồi sử dụng xích thược (Thược dược), khổ sâm bôi ngoài kết hợp uống ʀượᴜ hoa mẫu đơn hoặc nước vo gạo.

Tuy nhiên, sau khi Quan Vũ bị trúng t.ên, việc chữa trị cho ông vẫn chưa được các thái y triệt để điều trị. Vết thương đã lành nhưng chất độᴄ “Aconitum” còn sót lại vẫn tiếp tục ăn sâu vào xương cánh tay, khiến ông “mỗi ngày mưa, xương thường đau nhức”.

Hoa Đà và liệu pháp trị thương “r.ợ.n người”

Đến lần điều trị thứ hai, cách duy nhất để giữ ᴍạɴɢ sốɴɢ Quan Vũ, đó là cạo hết chất độᴄ trong xương của ông.

Hoa Đà – thầy thuốc trứ danh lúc bấy giờ, bằng tài năng của mình đã rạch vết thương của Quan Vũ, rồi tiến hành cạo xương cho đến khi chất độᴄ hoàn toàn tan biến. Trong tiếng cạo xương ken két, Quan Vũ vẫn uống ʀượᴜ và chơi cờ khiến bao người nể phục.

Ông điềm tĩnh nói chuyện và cười đùa vui vẻ như không có gì xảy ra trước sự chứng kiến của các tướng lĩnh và binh sĩ, khiến họ ngưỡng mộ và tôn sùng.

Hoa Đà trị thương cho Quan Vũ.

Tuy nhiên theo Tam quốc chí của sử gia Trần Thọ chép, Quan Vũ từng bị trúng t.ên, b.ắ.n xuyên cánh tay trái, sau vết thương tuy đã khỏi nhưng mỗi lúc mưa dầm trở gió, xương cốt vẫn thường đau nhức, thầy thuốc chẩn đoán rằng: “Mũi t.ên có thuốc độᴄ, chất độᴄ ấy thấm vào xương cốt, giờ phải khoét thịt ở cánh tay bị thương, nạo xương trừ bỏ chất độᴄ, rồi sau mới điều trị được gốc bệnh”.

Quan Vũ liền duỗi tay sai thầy thuốc chữa trị. Lúc ấy, Quan Vũ cùng chư tướng uống ʀượᴜ nói chuyện, ᴍáᴜ trên cánh tay chảy đầm đìa đầy cả chậu, mà ông vẫn cắt thịt nướng uống ʀượᴜ, cười nói như không.

Tuy nhiên theo một số tài liệu để lại, Hoa Đà có thể đã sử dụng một loại dược liệu độᴄ để gây tê cánh tay của Quan Vũ. Nếu như thông tin này là chính xác, thì Hoa Đà có lẽ là người đầu tiên đã phát minh và sử dụng thuốc gây tê trong lịch sử y học.

Đây được cho là loại thuốc gây tê nổi tiếng có tên “Ma Fei San”, do Hoa Đà đích thân chế tạo thành công. Nhờ nó, Hoa Đà khéo léo giúp Quan Vũ bỏ qua đau đớn khi đang ᴘʜẫᴜ ᴛʜᴜậᴛ, và giữ được phong thái của một vị tướng mạnh mẽ trước binh sĩ.

Quốc Tiệp (Người Đưa Tin)