Xuất hiện vào thời Tam Quốc, nổi danh nhất chắc chắn là 3 người Tào Tháo, Lưu Bị và Tôn Quyền. Thế nhưng giai đoạn này vẫn còn rất nhiều th.ế l.ực cát cứ hùng mạnh khác.
Vào những năm cuối Đông Hán, thiên hạ rơi vào cục diện ʟᴏạɴ ʟạᴄ phân tranh. Đặc biệt là sau khi trải qua hai cuộc nổi ʟᴏạɴ Hoàng Cân (hay còn gọi là ʟᴏạɴ Khăn Vàng) và Đổng Trác, rất nhiều th.ế l.ực khắp nơi bắt đầu chia cắt lãnh thổ để ch.iếm giữ và lập ra những chính quyền riêng biệt.
Top 5: Công Tôn Toản
Công Tôn Toản có tên tự là Bá Khuê, người huyện Lệnh Chi, quận Liêu Tây. Ông xuất thân trong gia đình quyền quý nhưng mẹ ông lại vốn xuất thân hàn vi. Ông có dáng vóc cao lớn, giọng nói sang sảng, thông minh tài trí.
Thời trẻ Công Tôn Toản làm chức lại nhỏ trong quận. Mỗi lần báo cáo ông đều nói năng rõ ràng, thẳng thắn bộc trực nên được Hầu thái thú quý mến và gả con gái cho. Sau đó ông được Hầu thái thú đưa đến núi Câu Thị theo học Lư Thực. Cùng học với ông có Lưu Bị ở Trác quận, người sau này trở thành vua nước Thục Hán. Hai người kết bạn với nhau.
Công Tôn Toản anh dũng thiện chiến nhưng binh lực lại hạn chế.
Ông là một người có sắc vóc cao lớn, anh dũng và thiện ch.iến. Ông góp công rất lớn trong việc đ.ánh đ.uổi người Hồ, d.ẹp Trương Thuần, bình ʟᴏạɴ Hoàng Cân. Tuy Công Tôn Toản chiến lực rất mạnh nhưng binh mã lại rất ít, sau thất thế trong cuộc qu.yết ch.iến với Viện Thiệu, cuối cùng binh bại ᴛự ᴠẫɴ.
Top 4: Tào Tháo
Tào Tháo (155– 15 tháng 3 năm 220), biểu tự Mạnh Đức là một nhà ch.ính t.rị, nhà quân sự và nhà thơ nổi tiếng cuối thời Đông Hán trong lịch sử Trung Quốc. Ông là người đã đặt cơ sở cho th.ế l.ực qu.ân sự cát cứ ở miền Bắc Trung Quốc, lập nên ch.ính qu.yền Tào Ngụy thời Tam Quốc. Ông được con trai truy tôn là Thái Tổ Vũ Hoàng đế.
Tào Tháo là một nhà ch.ính tr.ị, nhà quân sự đại tài.
Trong số các quần hùng cát cứ thời cuối Đông Hán, tuy binh lực không thể so bì với Viên Thuật hay Viên Thiệu, nhưng Tào Tháo lại là một nhà ch.ính tr.ị, nhà quân sự có tầm nhìn.
Ông là người nghĩ ra cách thức “dùng Thiên Tử lệnh chư hầu”, đồng thời còn dùng danh nghĩa Thiên Tử để chinh ph.ạt tứ phương. Sau khi thống nhất phương Bắc, Tào Tháo thực hiện hàng loạt chính sách phục hồi kinh tế và phát triển xã hội, có thể nói là người thiết lập những nền móng cơ bản cho Vương Thất Tào Ngụy.
Top 3: Viên Thuật
Viên Thuật có tên tự là Công Lộ, là dòng dõi quan lại cao cấp nhà Đông Hán. Tổ 5 đời của ông là Viên An làm chức Tư đồ thời Hán Chương Đế, cụ nội là Viên Sưởng làm chức Tư không đời Hán An đế, ông nội là Viên Thang làm Tư đồ thời Hán Hoàn Đế, cha là Viên Bàng làm Tư không thời Hán Linh Đế. Vì vậy sử thường gọi nhà họ Viên 4 đời làm Tam công (Tư đồ, Tư mã, Tư không), danh vọng rất cao.
Viên Thuật có danh vọng, có b.inh lực nhưng thiếu cơ trí, chi ham hư danh làm Hoàng Đế.
Viên Thuật ban đầu tham gia vào liên minh ph.ạt Đổng, nhưng sau nảy sinh ᴍâᴜ ᴛʜᴜẫɴ với Viên Thiệu mà tách ra cát cứ vùng Nhữ Nam. Với sự phò trợ của Tôn Sách cùng Hoàng Cái và Hàn Đường, Viên Thuật trở thành b.á chủ khu vực Đông Nam.
Tuy là người có b.inh lực và danh vọng, nhưng Viên Thuật bị đánh giá là người thiếu cơ trí, chỉ thích hư danh làm Hoàng Đế nên bị các chư hầu cô lập, rồi nhanh chóng thất bại trong cuộc ch.iến giữa các quần hùng.
Top 2: Viên Thiệu
Dù sở hữu binh lực hùng hậu, nhưng Viên Thiệu vẫn phải thật bại bởi tính cách nhu nhược, thiếu quyết đoán của mình.
Viên Thiệu tự Bản Sơ, một trong những chư hầu có danh vọng cao và binh lực hùng mạnh nhất, được đề cử là minh chủ của liên minh ph.ạt Đổng.
Sau khi liên minh ph.ạt Đổng tan rã, Viên Thiệu lợi dụng Công Tôn Toản ch.iếm Ký Châu, sau ᴅɪệᴛ chính Công Tôn Toản để lấy U Châu, cộng với Tịnh Châu và Thành Châu tạo thành Hà Sóc Tứ Châu. Viên Thiệu vào thời điểm này là đối trọng số 1 của Tào Tháo tại phương Bắc, nhưng Tào Tháo yếu thế hơn hẳn khi chỉ làm chủ Duyện Châu.
Th.ế l.ực hùng mạnh, nhưng Viên Thiệu lại là người có tính tình nhu nh.ược, thiếu quyết đoán, không giỏi mưu lược, lại hay ɴɢʜɪ ᴋỵ ᴋế sáᴄʜ của các mưu sĩ như Hứa Du, cuối cùng phải nhận thất bại trước một người trọng nhân tài và đa mưu như Tào Tháo.
Top 1: Đổng Trác
Đổng Trác người huyện Lâm Thao quận Lũng Tây là đồng hương với tướng Hoàng Phủ Tung. Huyện Lâm Thao thuộc phía nam quận Lũng Tây do Đô úy c.ai tr.ị, trong thời Tây Hán là một biên thùy trọng trấn phòng ngự người Khương. Địa thế vùng này núi cao, sông sâu, vốn thuộc đất Khương Trung.
Đổng Trác xuất thân từ một gia đình võ quan, cha là Đổng Nhã làm quan Huyện úy huyện Luân Thị đất Dĩnh Xuyên, chỉ huy quân lính ở huyện, duy trì trật tự an ninh địa phương. Từ nhỏ Đổng Trác được cha đưa về Lương châu ở chung với người Khương. Người dân ở đây do giao tiếp nhiều với người dân tộc Khương, cưỡi ngựa b.ắn cung, tập thành tính tình ʜᴜɴɢ ʜãɴ ᴍạɴʜ ʙạᴏ.
Đổng Trác, một th.ế l.ực mạnh và ᴛàɴ ʙạᴏ.
Đổng Trác tham gia vào cuộc ch.iến chống ʟᴏạɴ Hoàng Cân ngay từ những thời kỳ đầu, vì lập được nhiều chiến công nổi bật mà có được uy danh rất lớn. Thêm việc dưới chướng có rất nhiều hãn tướng như Lữ Bố, Hoa Hùng cùng với quân đội Tây Lương thiện chiến, Đổng Trác dễ dàng ch.iếm lấy ch.ính qu.yền nhà Hán.
Việc các lộ chư hầu phải liên minh ph.ạt Đổng đủ để chứng minh Đổng Trác là th.ế l.ực mạnh nhất vào giai đoạn cuối Đông Hán.
Hoa Vũ (Đời Sống & Pháp Luật)