Đã 150 năm kể từ khi gia tộc người này bị Tư Mã Ý ᴛʀᴜ ᴅɪệᴛ, giờ đây con cháu người này giống hệt như Tư Mã Ý năm xưa, và ông đã bắt đầu ᴅɪệᴛ trừ thế lực nhà Tư Mã.

Trường Giang cuồn cuộn chảy về đông

Bạc đầu ngọn sóng cuốn anh hùng

Thị phi thành bại theo dòng nước

Sừng sững cơ đồ bỗng tay không

Núi xanh nguyên vẹn cũ

Bao độ ánh triều hồng

Đây là bài thơ của Dương Thận, một văn sĩ thời nhà Minh, thông qua các hiện tượng lịch sử để ngâm về sự bất tận của dòng sông dài lịch sử. “Núi xanh nguyên vẹn cũ”, những nhân vật anh hùng trong lịch sử, dẫu trong lịch sử đã kiến lập được công tích vĩ đại oanh oanh liệt liệt thế nào, trong phút chốc đều đã thành người thiên cổ, cái còn lại là những bài học về lòng nhân nghĩa sắt son, trung trinh tiết liệt, thiện á.c trung gian, âɴ ᴏáɴ ᴛìɴʜ ᴛʜù,… cũng có bài học về quy luật nhân quả tuần hoàn, để người đời sau chiêm nghiệm.

Để nói về quy luật nhân quả thì hẳn nhiên dòng họ Tư Mã là người rõ nhất. Chuyện Tư Mã Ý ᴛʀᴜ ᴅɪệᴛ ba dòng họ của một danh tướng nhà họ Tào nhưng con trai người này may mắn trốn thoát để rồi hơn 150 năm sau, con cháu người này đã phục t.h.ù, ᴛʀᴜ ᴅɪệᴛ dòng họ nhà Tư Mã khiến hậu thế ngỡ ngàng.

Tư Mã Ý là một trong những quân sư nổi tiếng thời Tam Quốc. Ông là nhà chính trị, quân sự, đại thần của Tào Ngụy, đồng thời chính là người đặt nền móng vững chắc cho việc thành lập nhà Tấn, thay thế cho nhà Tào Ngụy và thống nhất Tam Quốc sau này. Ông còn được coi là kỳ phùng địch thủ của Gia Cát Lượng, thừa tướng của Thục Hán.

Những năm cuối thời Đông Hán, Tam Quốc phân tranh, ᴋʜóɪ ʟửᴀ ᴄʜɪếɴ ᴛʀᴀɴʜ không ngừng nghỉ. Trong ba nước Ngụy, Thục, Ngô, Tào Ngụy hùng mạnh nhất. Tuy nhiên, chính quyền dù hùng mạnh đến đâu cũng đều trải qua quá trình từ hưng thịnh chuyển sang suy tàn.

Tư Mã Ý phò tá 3 đời nhà Ngụy, từ Tào Tháo đến Tào Phi, Tào Duệ, công cao uy dày, là trọng thần nguyên lão. Tư Mã Ý túc trí đa mưu, đầy đủ ᴛʜủ đᴏạɴ, hiểu binh pháp, giỏi quyền biến, sau khi Tào Tháo qua đời, ông đã từng bước từng bước thôn tính quyền lực của nhà họ Tào.

Năm 249, Tư Mã Ý đã 70 tuổi, lúc này người có quyền lực cao nhất trong con cháu họ Tào không phải là vua Ngụy Tào Phương, mà là đại tướng quân Tào Sảng. Do vậy, Tư Mã Ý nếu muốn soán quyền thì buộc phải ɢɪếᴛ Tào Sảng.

Tào Sảng tuy thân ở ngôi cao, nhưng lại là người nhu nhược, sau khi Tư Mã Ý phát động chính biến lăng Cao Bình, ông vẫn lăn tăn giữa việc hàng hay chiến. Tướng dưới trướng Tào Sảng là Hoàn Phạm thấy chủ mình h.è.n nhát như vậy, cũng rất tức giận, nhưng điều khiến ông ᴄăᴍ ᴘʜẫɴ hơn chính là khi Tào Sảng bị ɢɪếᴛ rồi, ba tộc của họ Hoàn cũng bị liên lụy, bị Tư Mã Ý ᴛʀᴜ ᴅɪệᴛ.

Nhưng không thể phủ nhận rằng, Ý là người biết giấu mình chờ thời, kiên nhẫn đợi đến khi nhà Tào Ngụy trải qua 3 đời hoàng đế, mới lập mưu làm ph.ả.n. Tư Mã Ý một tay dọn đường để con trai Tư Mã Chiêu lật đổ nhà Tào Ngụy, lập nên nhà Tây Tấn.

Nhưng trời cao phù hộ, con trai của Hoàn Phạm là Hoàn Khải may mắn trốn thoát, Tư Mã Ý không biết có cá lọt lưới, cộng thêm sau khi Hoàn Khải trốn thoát vẫn luôn kín đáo ẩn mình, nhờ vậy đã để lại huyết mạch cho nhà họ Hoàn.

Gia tộc Tư Mã thịnh vượng một thời sau khi thống nhất Tam Quốc thì bắt đầu suy tàn. Ngược lại, gia tộc họ Hoàn lại dần dần phồn thịnh, con trai của Hoàn Khải là Hoàn Hạo, cháu nội của Hoàn Di, và cháu cố là Hoàn Ôn đều là những quan đại thần trong triều đình nhà Tây Tấn. Đặc biệt là Hoàn Ôn, sau khi cưới được trưởng công chúa Nam Khang, đã một bước lên mây, rất mau đã trở thành Thứ sử Kinh Châu và nắm giữ binh quyền.

Lịch sử xoay vần, đôi lúc có nhiều chỗ tương đồng khiến người ta không khỏi kinh ngạc, đã 150 năm kể từ khi gia tộc Hoàn Phạm bị Tư Mã Ý ᴅɪệᴛ tộc, thời gian này con cháu nhà họ Hoàn vẫn không quên mối t.h.ù của gia tộc, Hoàn Ôn giờ đây giống hệt như Tư Mã Ý năm xưa, và ông đã bắt đầu ᴅɪệᴛ trừ thế lực nhà Tư Mã, không một ai trong triều đình Tây Tấn dám chống lại ông.

Sau khi Hoàn Ôn bệnh mất, con trai của ông là Hoàn Huyền xưng đế và lập ra nước Sở, người đời gọi là Hoàn Sở, để phân biệt với nước Sở thời Xuân Thu – Chiến Quốc.

Tuy nhiên, do chính quyền Hoàn Sở chỉ tồn tại được 7 năm thì bị nhà Đông Tấn thay thế, nên đời sau cũng không mấy người biết đến giai đoạn lịch sử này.

Năm xưa, Tư Mã Ý ᴅɪệᴛ môn gia tộc Hoàn Phạm, tuy là nhu cầu chính trị nhưng cũng đã gieo mầm h.ọ.a cho cả gia tộc Tư Mã. Nếu Tư Mã Ý dưới cửu tuyền mà nhìn thấy con cháu mình bị gia tộc họ Hoàn chèn é.p đến thảm hại như vậy, không biết sẽ cảm thấy thế nào.

Tư Mã Ý soán ngôi Tào Ngụy ᴛʀᴜ ᴅɪệᴛnhà họ Tào, còn vương triều Tây Tấn do con cháu Tư Mã Ý dựng lập cũng gần như bị xóa sổ bởi con cá lọt lưới nhà họ Hoàn năm xưa, thật đúng như câu “thiên đạo tuần hoàn, trời xanh nào có bỏ qua ai”.

Trong dòng sông dài của lịch sử, có biết bao câu chuyện truyền kỳ đã vùi lấp dưới những lớp sóng cồn cuồn cuộn. Câu chuyện hôm qua đã phủ lên lớp bụi hoang phế, rong rêu. Mạn đàm đôi dòng, chỉ là muốn hầu chuyện cùng độc giả trong lúc trà dư tửu hậu để cùng nhau chiêm nghiệm vậy.

Theo Quách Hiểu, Sound of Hope
Vũ Dương biên dịch