Trước khi trở thành đệ nhất 𝚐𝚒𝚊𝚗 hùng, Tào Tháo cũng từng là thần t.ử năng nổ tích cực, bảo vệ người ngay, ngăn cản 𝚔𝚎̉ 𝚡𝚊̂́𝚞.
Tào Tháo (155-220) là nhà 𝚌𝚑𝚒́𝚗𝚑 𝚝𝚛𝚒̣, 𝚚𝚞𝚊̂𝚗 𝚜𝚞̛̣ kiệt xuất cuối thời Đông Hán trong lịch sử Trung Quốc. Sinh ra trong thời bình và lớn lên trong thời 𝚕𝚘𝚊̣𝚗, Tào Tháo đã chứng kiến toàn bộ quá trình 𝚑𝚞̉ 𝚋𝚊̣𝚒 của triều đình nhà Hán.
Tạo hình Tào Tháo trên phim.
Tào Tháo 𝚑𝚊̀𝚗𝚑 𝚝𝚑𝚒́𝚌𝚑 Đổng Trác
Tào Tháo đã từng là thần t.ử năng nổ tích cực, đã từng bất chấp nguy cơ bị 𝚐𝚒𝚊́𝚗𝚐 𝚌𝚑𝚞̛́𝚌 để dâng sớ tâu bảy điều hay, bảo vệ người ngay, ngăn cản 𝚔𝚎̉ 𝚡𝚊̂́𝚞. Chỉ tiếc là mọi nỗ lực can gián đều thất bại. Hoạn quan tiếp tục 𝚕𝚘̣̂𝚗𝚐 𝚑𝚊̀𝚗𝚑, làn sóng cải cách bị ngăn chặn, Hán đế thậm chí còn tuyên bố “Kẻ nào tấu trình về việc sửa sang 𝚌𝚑𝚒́𝚗𝚑 𝚝𝚛𝚒̣ tại các châu huyện mà không hiệu nghiệm, khiến dân chúng phao ngôn nhảm nhí đều bị bãi miễn chức vụ”.
Năm Trung Bình thứ sáu đời Hán Linh đế (189 sau CN), Linh đế 𝚌.𝚑.𝚎̂́.𝚝, Đổng Trác vào Kinh, phế Thiếu đế Lưu Biện làm Hoằng Nông vương, lập Lưu Hiệp lên ngôi Hoàng đế, đó là Hán Hiến đế. Kinh đô lập tức đ𝚊̣𝚒 𝚕𝚘𝚊̣𝚗.
Nhân vật Đổng Trác trên phim
Lúc này, Tào Tháo đang ở trong triều, giữ chức Điển quân Hiệu úy, một trong tám Úy của đội quân Tây Viên. Quân Tây Viên do Hán Linh đế thành lập tháng 8 năm Trung Bình thứ năm (188 sau CN), gần như quân cận vệ của triều đình. Chỉ huy quân Tây Viên gồm 8 Hiệu úy, 𝚌𝚊̂̀𝚖 đ𝚊̂̀𝚞 là hoạn quan Kiển Thạc có chú ruột bị Tào Tháo đánh 𝚌.𝚑.𝚎̂́.𝚝. Ông ta chức vụ cao nhất: Thượng quân Hiệu úy. Xếp dưới Kiển Thạc là Hổ bôn trung lang tướng Viên Thiệu, chức Trung quân Hiệu úy. Tào Tháo xếp thứ tư, dưới Hạ quân Hiệu úy Bão Hồng.
So với thời làm cấp “Huyện phó kiêm Cục trưởng 𝙲𝚘̂𝚗𝚐 𝚊𝚗 huyện” ở Lạc Dương Bắc bộ úy, thì nay Tháo đã là quan to. Có lẽ Đổng Trác cũng biết Tào Tháo là người có tài, đề bạt ông ta lên chức Kiêu kỵ Hiệu úy, ngỏ ý cùng 𝚖𝚞̛𝚞 việc lớn (d.ụ.c dữ kế sự). Tuy nhiên, Tào Tháo, bấy lâu nhìn cảnh Đổng Trác 𝚕𝚘̣̂𝚗𝚐 𝚚𝚞𝚢𝚎̂̀𝚗 coi chuyện phế lập vua như chơi nên vô cùng 𝚌𝚊̆𝚖 𝚙𝚑𝚊̂̃𝚗.
Theo Tam quốc diễn nghĩa nhân được lòng Đổng Trác, Tào Tháo mới nghĩ ra kế 𝚑𝚊̀𝚗𝚑 𝚝𝚑𝚒́𝚌𝚑 vào ban đêm. Nghĩ là làm, Tháo qua nhà tư đồ Vương Doãn hỏi mượn c.o.n 𝚍.𝚊.𝚘 thất bảo. Chập tối, Tháo đến thăm Đổng Trác, cố tình câu kéo chuyện trò thật khuya, lại chuốc r.ư.ợ.u cho Trác s.a.y. Cho đến khi Đổng Trác ngủ s.a.y rồi r.a t.a.y, nhưng thất bại. Tào Tháo liền nghĩ ra kế tặng bảo 𝚍𝚊𝚘 để thoát thân. Ngay trong đêm đó Tào Tháo đã rời Lạc Dương bỏ chạy về quê. Chuyện 𝚐.𝚒.𝚎̂́.𝚝 cả nhà Lã Bá Xa xảy ra chính là trong cái đêm đ𝚊̀𝚘 𝚝𝚊̂̉𝚞 đó.
Tào Tháo nhờ nhanh trí mà thoát thân an toàn.
Truy 𝚍𝚒𝚎̣̂𝚝 𝚗𝚐𝚑𝚒̣𝚌𝚑 𝚝𝚊̣̆𝚌, phục hưng xã tắc
Tào Tháo gia nhập liên quân của Viên Thiệu và 18 chư hầu, thảo phạt 𝚗𝚐𝚑𝚒̣𝚌𝚑 𝚝𝚊̣̆𝚌 Đổng Trác, tưởng đâu là chuyện ai cũng muốn làm, nhưng hóa ra không phải. Liên quân tụ họp xong, ngoài Tào Tháo và Tôn Kiên, không có ai động binh. Tào Tháo binh ít tướng thiếu, thua về tay Từ Vinh (tướng của Đổng Trác), đến khi quay về đại bản doanh liên quân ở Toan Tảo, chỉ thấy “chư quân binh lực hơn chục vạn, ngày ngày tụ họp uống r.ư.ợ.u, chẳng mưu tính tiến thủ gì”. Liên quân lúc này lộ rõ bản chất tự tư, chẳng những khước từ mưu kế của Tào Tháo, lại quay sang 𝚝𝚊̀𝚗 𝚑𝚊̣𝚒 nhau hòng chiếm địa bàn cho riêng mình. Thứ sử Duyện châu Lưu Đại 𝚐.𝚒.𝚎̂́.𝚝 𝚌.𝚑.𝚎̂́.𝚝 Thái thú Đông quận Kiều Mạo. Thái thú Bột Hải Viên Thiệu bức hiếp Ký châu mục Hàn Phức, 𝚌𝚞̛𝚘̛́𝚙 đ𝚘𝚊̣𝚝 Ký châu.
Triều đình Đông Hán làm Tào Tháo thất vọng. Nhưng những con người hiện tại của Hán triều mới thật sự khiến Tào Tháo tâm tàn ý lạnh. Lúc liên quân dùng dằng không tiến, Tháo đã từng thẳng thắn phê bình “Các ông ôm mối ngờ vực không chịu tiến, làm mất lòng trông ngóng của thiên hạ, ta 𝚝𝚛𝚘̣̂𝚖 vì các ông mà xấu hổ!”. Nhưng khi liên quân quay sang xâu xé nhau vì tư lợi, thì Tào Tháo không chỉ xấu hổ cho họ, mà còn nhận ra rằng, không thể trông đợi được bất cứ ai trong số các “thần tử Hán triều” đó.
Đêm trước “𝚐𝚒𝚊𝚗 hùng”
Tào Tháo é.p thiên tử lệnh chư hầu.
Từ lúc đó, Tào Tháo quyết định sẽ hành động một mình. Năng thần phải có quyền lực để 𝚝𝚛𝚊̂́𝚗 𝚊́𝚙 𝚐𝚒𝚊𝚗 𝚝𝚑𝚊̂̀𝚗. Không có quyền lực, mọi ước muốn cải cách chỉ là trên giấy. Tào Tháo, từ đó cũng trưng binh, 𝚌𝚑𝚒𝚎̂́𝚖 đất, thậm chí còn “é.p thiên tử lệnh chư hầu”.
Cùng với những chiến thắng về mặt 𝚚𝚞𝚊̂𝚗 𝚜𝚞̛̣, Tào Tháo cũng từng bước đi xa hơn trên con đường 𝚌𝚑𝚒́𝚗𝚑 𝚝𝚛𝚒̣. Năm 213, Tháo é.p Hiến Đế phong mình làm Ngụy Công, ban cho Cửu tích. Năm 216, đánh Trương Lỗ xong, Tháo được “từ tước công thành Ngụy vương”, hưởng thụ các đặc quyền “triều bái không phải xưng danh”, “vào triều không phải rảo bước”, được “đ.e.o k.i.ế.m lên điện”, thậm chí được “đội mũ miện có mười hai tua, đi xe sáu ngựa kéo” (những nghi thức của bậc đế vương), lại lấy Tào Phi làm Thế tử nước Ngụy. Có thể nói, nền móng cho một cuộc thoán đoạt đã được Tào Tháo chuẩn bị hết sức đầy đủ.
Năm 220, chỉ vài tháng sau khi Tào Tháo 𝚖𝚊̂́𝚝, Tào Phi é.p Hiến đế nhường ngôi, nhà Ngụy chính thức thay thế nhà Hán. Ấn tích “𝚐𝚒𝚊𝚗 hùng” của Tào Tháo cũng vì cuộc thoán đoạt này mà mãi mãi không thể nào phai.
Không ai mới sinh ra đã là 𝚐𝚒𝚊𝚗 hùng. Tào Tháo cũng vậy. Từ “năng thần” biến thành “𝚐𝚒𝚊𝚗 hùng”, nói như Hứa Thiệu là do từ “trị thế” chuyển sang “𝚕𝚘𝚊̣𝚗 thế”. Nhưng trong tư duy của Tào Tháo, hẳn cũng phải có một quá trình chuyển tiếp lâu dài. Như chính lời Tào Tháo tự thuật rất thành thật trong bản “Thuật chí lệnh” của mình: “Cô ban đầu được cử làm Hiếu liêm, tuổi trẻ, tự biết mình không phải là kẻ sĩ nổi danh nơi hang động, thế nên chỉ muốn làm một viên Quận thú, nắn sửa chính giáo, kiến lập danh tiếng, khiến kẻ sĩ trên đời biết đến mình…
Tào Tháo là người đặt nền móng hình thành Tào Ngụy thời Tam quốc.
… Cô thân là Tể tướng, ngôi nhân thần đã cực quý, ước vọng đã quá rồi vậy. Cô nói lời này, xem như tự cao tự đại, là muốn cho người ta nói hết lời, nên không phải úy kỵ gì. Thiết nghĩ quốc gia nếu không có Cô, chẳng biết có bao người xưng đế, bao kẻ xưng vương?…”.
Tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa của La Quán Trung đưa ra quan điểm phê phán Tào Tháo nhưng cũng có những người không ngớt lời khen. Danh thần Đông Hán Kiều Huyền nói với Tào: “Thiên hạ sắp đ𝚊̣𝚒 𝚕𝚘𝚊̣𝚗, chỉ có bậc nhân tài kiệt xuất mới có thể đứng ra giải cứu thiên hạ. Lẽ nào người đó chính là các hạ?”.
Nhà phân tích thời Đông Hán, Hứa Thiệu cũng từng nhận định: “Tào Tháo là năng thần trị thiên hạ, là 𝚐𝚒𝚊𝚗 hùng thời 𝚕𝚘𝚊̣𝚗 thế”.
Học giả hiện đại Dịch Trung Thiên nói, Tào Tháo “vừa thông minh tuyệt đỉnh, vừa 𝚗𝚐𝚞 𝚗𝚐𝚘̂́𝚌 vô cùng; vừa 𝚐𝚒𝚊𝚗 𝚝𝚛𝚊́ giảo hoạt, vừa thẳng thắn trung thực; vừa khoáng đạt đại độ, vừa đa nghi; vừa khoan hồng đại lượng lại vừa 𝚑𝚎̣𝚙 𝚑𝚘̀𝚒 𝚒́𝚌𝚑 𝚔𝚢̉”.
Có thể nói, Tào Tháo vừa có phong phạm của bậc tuấn kiệt, có khí phái anh hùng, nhưng cũng không kém phần 𝚝𝚒𝚎̂̉𝚞 𝚗𝚑𝚊̂𝚗, “tính khí Diêm Vương, tấm lòng Bồ Tát”.
