Trong Tam quốc diễn nghĩa, nhờ vào tài trí hơn người mà Gia Cát Lượng đã nghĩ ra bánh bao c.úng t.ế thần linh giúp đội quân qua sông yên ổn.
Sau chuỗi sự kiện “bảy lần bắt bảy lần thả Nam Man Vương Mạnh Hoạch”, Gia Cát Lượng đã hoàn toàn thu phục được vị Man Vương này. Tuy nhiên, trên đường quay về Thành Đô, quân đội của nhà Thục đã không thể vượt qua được sông Lô Thủy.
Gia Cát Lượng là người nghĩ ra bánh bao. Ảnh: Sohu
Theo Tam quốc diễn nghĩa, bấy giờ đang giữa tháng chín, tiết thu mát mẻ, Mạnh Hoạch và các động chủ, t.ù trưởng lớn nhỏ đều đến tiễn đưa. Khi vừa tới sông Lô Thủy, bỗng thấy mây đen mù mịt kéo đến, ᴄᴜồɴɢ ᴘʜᴏɴɢ nổi lên d.ữ dội, binh mã không thể nào sang đò được. Gia Cát Lượng bèn dừng lại hỏi, Mạnh Hoạch thưa:
– Sông này xưa nay thường bị “Xướng thần” ᴛáᴄ ᴏᴀɪ ɢâʏ ʜọᴀ, ai qua lại trên sông phải c.úng tế mới yên.
Gia Cát Lượng hỏi:
– T.ế bằng vật gì?
Mạnh Hoạch đáp:
– Trước kia, mỗi khi “Xướng thần” ɴổɪ ɢɪậɴ, dân trong nước dùng bảy bảy 49 cái đầu người, với trâu đen dê trắng đem cúng tế, thì tự nhiên sóng sẽ lặng êm.
Tạo hình Nam Man Vương Mạnh Hoạch trên phim. Ảnh: Sohu
Gia Cát Lượng lắc đầu bảo:
– Ch.iến tr.anh vừa xong, t.ang tóc vô số, ta làm sao nỡ lòng ɢɪếᴛ ʜạɪ thêm người nữa chứ?
Nói xong, bèn thân hành đến bờ sông Lô Thủy xem xét, quả thấy âm phong thổi mạnh, sóng nước tung cao, khí thế ʜᴜɴɢ ʜãɴ, người ngựa đều s.ợ. Gia Cát Lượng cho tìm thổ dân tới hỏi, thì họ bẩm:
– Từ ngày thừa tướng đem binh qua sông, đêm đêm nơi đây cứ nghe tiếng ᴍᴀ ɢàᴏ ǫᴜỷ ᴋʜóᴄ, ầᴍ ỉ ɢʜê ʀợɴ. Thỉnh thoảng trong đám mây mù, lại còn thấy lờ mờ hình dạng của binh ᴍᴀ tướng ǫᴜỷ, vì vậy lúc sau này không ai dám qua sông.
Gia Cát Lượng thở dài nói:
– Đây là t.ộ.i lỗi của ta. Trong lúc gi.ao tr.anh, quân ta và những người Man bị ᴄʜếᴛ ở đây vô số kể, có lẽ vì ᴏᴀɴ ʜồɴ ᴏáɴ ǫᴜỷ không được giải thoát nên họ mới tụ tập ở nơi đây để than khóc. Vậy tối nay ta phải đích thân ra c.úng t.ế mới được.
Bọn thổ dân nói:
– Nếu tế, thì phải theo lệ cũ, phải ɢɪếᴛ 49 người, lấy đầu làm lễ vật, thì họa may các ᴏᴀɴ ʜồɴ mới tan đi.
Gia Cát Lượng nói:
– Chỉ vì người ᴄʜếᴛ uổng mà có ᴏᴀɴ ʜồɴ, ta lẽ nào lại ɢɪếᴛ oan thêm nữa? Ta đã có k.ế hay, các ngươi đừng s.ợ.
Nói xong, bèn truyền lệnh m.ổ trâu đen, dê trắng, sai nhào bột nặn thành 49 cái đầu người, nhét thịt trâu, thịt dê vào bên trong, gọi là “bánh đầu người ᴅã ᴍᴀɴ” (Man đầu), để thay thế cho đầu thật.
Món bánh Man đầu do Gia Cát Lượng sáng tạo ra vẫn được sử dụng tới bây giờ. Ảnh: Sohu
Canh ba đêm ấy, Gia Cát Lượng sai bày hương á.n nơi bờ sông Lô, đốt 49 ngọn đèn cầy, dựng cờ trắng ᴄʜɪêᴜ ʜồɴ, bày lễ vật trên á.n, đặt 49 cái “Man đầu” dưới đất, rồi đọc bài văn tế ᴄʜɪêᴜ ʜồɴ các tướng sĩ ᴄʜếᴛ tr.ận. Lời văn thống thiết, b.i ai, mọi người có mặt đều xúc động, lệ sa ròng ròng.
Gia Cát Lượng ngước mắt nhìn lên, thấy trong đám mây đen phảng phất có bóng hàng ngàn ʜồɴ ᴍᴀ, ông bèn truyền đem tất cả lễ vật đổ xuống sông.
Hôm sau, Khổng Minh dẫn đại quân ra bờ sông Lô Thủy, thì thấy trời quang mây tạnh, sóng lặng gió êm, quân binh qua sông yên ổn, người người vui mừng.
Và đến ngày nay, Man đầu đã thành Màn thầu mà chúng ta thường biết. Bánh Man được người Việt Nam gọi bằng bánh bao. Món bánh bao hiện nay được rất nhiều người ở các quốc gia châu Á như Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan… ưa thích và ăn nhiều.
