Chính sự cúc cung tận tụy với triều đình Thục quốc đã khiến Khổng Minh không có nhiều thời gian dành bồi dưỡng con cái nên con trai ruột của ông là Gia Cát Chiêm sau này đã phải chịu một kết cục b.i th.ả.m và ‘châm ngòi’ khiến Thục Hán ᴅɪệᴛ ᴠᴏɴɢ.
Nhắc đến những nhân vật nổi tiếng nhất Tam quốc, nhiều người sẽ nhớ ngay tới Khổng Minh – vị mưu sĩ thần cơ diệu toán, túc trí đa mưu dưới trướng quân chủ Lưu Bị năm nào.
Từ sau khi xuống núi và gia nhập tập đoàn chính trị Thục Hán, Gia Cát Lượng đã cống hiến cả cuộc đời mình cho cơ nghiệp của vương triều này. Ông đã từng có nhiều trận đánh lưu danh “sử sách”, và làm nên rất nhiều biến động trong thời kì Tam Quốc.
Tuy nhiên theo nhận định của tờ báo nổi tiếng Trung Quốc Sina, chính sự cúc cung tận tụy với triều đình Thục quốc đã khiến Khổng Minh không có nhiều thời gian dành cho cuộc sống riêng tư của mình, đặc biệt là trên phương diện bồi dưỡng con cái.
Và có lẽ cũng bởi chưa kịp truyền thụ hết tài năng cho thế hệ sau, nên con trai ruột của ông là Gia Cát Chiêm sau này đã phải chịu một kết cục b.i th.ả.m.
Gia Cát Chiêm liên tiếp mắc sai lầm trong trận chiến kháng Ngụy
Gia Cát Chiêm, tự Tử Viễn, là một mưu lược gia và tướng lĩnh nhà Thục Hán trong thời kỳ Tam Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Ông nổi tiếng vì là con trai của Thừa tướng Thục Hán Gia Cát Lượng.
Ngay từ nhỏ, Gia Cát Chiêm đã sớm cho thấy tư chất thông minh, được kỳ vọng sẽ trở thành người kế thừa cơ nghiệp của cha. Nhưng điều đáng nói, dù Gia Cát Lượng nhận thấy con trai mình là kẻ có tài năng nhưng ông lại lo nhiều hơn là mừng.
Trong Tam quốc chí của Trần Thọ có chép rằng, năm 225, khi Gia Cát Chiêm mới lên 8 tuổi, Gia Cát Lượng khi đó ở huyện Vũ Công từng viết thư gửi anh trai mình là Gia Cát Cẩn ở Đông Ngô, nhận xét về con trai cả như thế này: “Chiêm nay đã tám tuổi, thông tuệ khải ái, hiềm là nó sớm chín, sợ rằng chẳng làm nên nghiệp lớn sau này”. Thật không ngờ, lời nhận xét của Gia Cát Lượng về Gia Cát Chiêm năm đó sau này đã thực sự ứng nghiệm.
Khi đến tuổi trưởng thành, Gia Cát Chiêm nổi danh nước Thục không kém gì cha ở sự thông tuệ, hiểu rộng nhớ dai cũng như cầm kì thi họa. Khả năng giao tiếp khéo léo, hòa nhã giúp Gia Cát Chiêm thu phục nhân tâm và được nhiều nhân sĩ theo về. Chính điều này đã khiến người nước Thục đa số đều tin rằng Gia Cát Chiêm sẽ bắt kịp cha Gia cát Lượng.
Năm 261, Gia Cát Chiêm được phong Hành đô hộ Vệ tướng quân, cùng với Đổng Quyết coi chuyện chính sự. Tuy nhiên triều đình khi đó bị lũng đoạn bởi thế lực của hoạn quan Hoàng Hạo. Sai lầm lớn nhất của Gia Cát Chiêm là không sớm ᴅɪệᴛ ᴛʀừ Hoàng Hạo, để hoạn quan này nhiều lần sàm tấu với Hậu chủ Lưu Thiện làm lỡ việc quân cơ. Đây cũng là vấn đề dẫn đến họa “ᴅɪệᴛ thân” của Gia Cát Chiêm sau này.
Năm 262, nhà Thục Hán suy tàn, Tư Mã Chiêu cảm thấy đây là thời điểm thích hợp để bình định nhà Thục nên đã đánh thẳng vào Thành Đô năm 263. Cánh quân của Chung Hội cũng đã bị chặn lại.
Khi đó Quân Thục do Gia Cát Chiêm chỉ huy càng đánh càng thua, phải lui về giữ ải. Đặng Ngải đã vì thế mà thừa thắng kéo đến Miên Trúc, đưa thư ra để dụ hàng Gia Cát Chiêm: “Nếu ngài theo hàng tôi sẽ dâng biểu xin cho làm Lang Nha Vương”. Gia Cát Chiêm nghe vậy ph.ẫn n.ộ, ch.é.m sứ giả, dẫn quân ra đánh, cuối cùng ᴄʜếᴛ trên sa trường.
Vào thời khắc quan trọng, Lưu Thiện khi đó muốn Chiêm ᴛɪêᴜ ᴅɪệᴛ quân địch, cứu lấy đất nước, nhưng Chiêm lại hiểu thành phải t.ử chiến đến cùng. Gia Cát Chiêm không hiểu rằng cái quốc gia cần là một người có thể cứu nước, chứ không phải là ᴄʜếᴛ để tận trung.
Sau đó Gia Cát Chiêm bỏ lỡ cơ hội d.iệt địch, rồi liên tiếp trúng kế của Đẳng Ngải, thua lớn phải rút về thành Miên Trúc.
Các nhà nghiên cứu nhận định, Gia Cát Chiêm sở học hơn người, được Hậu chủ Lưu Thiện, các quan trong triều cũng như người dân quý trọng, lại là con trai duy nhất của Gia Cát Lượng, con đường công danh của Gia Cát Chiêm đúng là hanh thông toàn diện. Tuy nhiên, thiếu sót duy nhất chính là ông không hề có kinh nghiệm đánh trận. Mà thực tế này chủ yếu là do nguyên nhân khách quan.
Bởi khi Gia Cát Lượng năm lần bảy lượt Bắc Phạt, Gia Cát Chiêm vẫn ở tuổi thiếu niên nên không thể theo cha ra trận. Giá như Gia Cát Chiêm được sinh sớm vài năm thì ông đã có cơ hội để học hỏi và lĩnh hội những giá trị quý báu từ cha mình trong thực chiến. Đó cũng chính là điều đáng tiếc nhất trong cuộc đời của ông.
Thứ duy nhất mà Gia Cát Chiêm thừa hưởng được từ cha của mình đó chính là lòng trung thành, bản thân Gia Cát Chiêm kế thừa tấm lòng “cúc cung tận tụy, đến ᴄʜếᴛ mới thôi”, tạo nên tấm gương “ba đời trung liệt” nổi tiếng lịch sử của nhà Gia Cát.
