Nếu phải đối đầu với Tư Mã Ý, thì ban đầu Bàng Thống có thể có được ưu thế hơn nhưng áp lực từ phía hậu phương sẽ khiến cho hành động của Bàng Thống trở nên khó khăn hơn, thậm chí còn sẽ khiến cho việc sắp thành lại bại.
Thời đại Tam quốc, bên cạnh những vị võ tướng uy mãnh, oai phong thì cũng có rất nhiều cái tên nổi bật trong giới mưu sĩ, có thể kể đến như Quách Gia, Giả Hủ, Từ Thứ, Chu Du… Trong đó nổi bật có “Ngọa Long, Phượng Sồ”.Thủy Kính tiên sinh từng nói: “Ngọa Long Phượng Sồ, được một trong hai có thể an thiên hạ”.
Về tài năng, Bàng Thống được xem như không hề thua kém so với Gia Cát Lượng. Nhược điểm lớn nhất của Bàng Thống là về ngoại hình khi ông được biết tới là một người có dung mạo rất xấu.
Trong Tam Quốc diễn nghĩa thì tài năng của Bàng Thống được mô tả ở trận Xích Bích khi ông giúp Chu Du đánh l.ừ.a Tào Tháo để quân Tào nối các chiến thuyền lại với nhau bằng xích sắt nhằm tránh cho quân lính (đa phần là người phương Bắc, không quen thủy chiến) đỡ bị say sóng.
Tuy nhiên đây chính là điểm yếu chí t.ử tạo điều kiện cho Chu Du dùng chiến thuật ʜᴏ̉ᴀ ᴄôɴɢ, ᴛʜɪêᴜ ᴄʜᴀ́ʏ các chiến thuyền của quân Tào nhanh hơn. Cùng với đó là truyện Bàng Thống làm huyện lệnh nhỏ, chỉ trong nửa ngày mà giải quyết công việc hơn trăm ngày của một huyện khiến Lưu Bị kinh ngạc và tạ tội vì trước kia coi thường.
Tuy Tam Quốc diễn nghĩa có phần “tô hồng” cho tài năng của Bàng Thống. Nhưng trong thực tế lịch sử, Bàng Thống cũng cho thấy mình là một người tài năng. Thể hiện ở chỗ Gia Cát Lượng cũng rất kính nể ông.
Tài năng là vậy, nhưng đáng tiếc là Bàng Thống lại không thể phò trợ Lưu Bị trọn vẹn mà ᴄʜếᴛ trong một trận đánh nhỏ.
Đó là vào năm 214, quân Thục chia làm nhiều cánh đến đánh Lạc Thành khi ấy do tướng Trương Nhiệm của quân Tào trấn giữ. Cánh quân do Bàng Thống đứng đầu giao tranh với quân của Trương Nhiệm, Bàng Thống bị trúng tên và qua đời khi 36 tuổi.
Nếu đem Gia Cát Lượng so sánh với Bàng Thống, thì sự hiện diện của Bàng Thống mờ nhạt hơn rất nhiều. Về mưu trí, Bàng Thống cũng là một trong những bậc anh tài thời bấy giờ. Song, Bàng Thống lại bị trúng tên, mất tại gò Lạc Phượng. Khi mất, ông vẫn chưa thể hiện hết được tài năng quân sự của bản thân đã phải vội vã rời khỏi “sân khấu của lịch sử”, phải nói rằng, đây là một điều vô cùng đáng tiếc.
Nếu Bàng Thống vẫn tiếp tục phò tá cho Lưu Bị, có lẽ cục diện trong thiên hạ sẽ lại lần nữa có sự thay đổi, việc Bắc phạt có lẽ cũng sẽ có cơ hội thay đổi.
Nếu Bàng Thống thay Gia Cát Lượng dẫn quân Bắc phạt, chuyện gì sẽ xảy ra?
Thực tế, Bàng Thống luôn nắm bắt chính xác tình hình thời cục, chiến thuật Bàng Thống lập ra vừa đơn giản lại thực dụng, nhưng luôn đạt được những thành quả ngoài dự kiến.
Hơn nữa, Bàng Thống luôn có các đối sách để ứng phó với các biến cố có thể xảy ra, về điểm này Bàng Thống hơn hẳn Gia Cát Lượng. Cho nên, nếu Bàng Thống là người dẫn quân Bắc phạt, trực tiếp chống lại Tư Mã Ý, có lẽ sẽ đạt được những thắng lợi nhất thời. Nhưng nếu về lâu về dài, Bàng Thống cũng không thể giành được chiến thắng.
Gia Cát Lượng là người tài năng toàn diện, ông không chỉ giỏi việc điều binh khiển tướng, còn am hiểu ch.ính tr.ị, quản lý, có tài dùng người, giúp người đó có được vị trí thích hợp, thể hiện hết tài năng và năng lực bản thân.
Ngược lại, Bàng Thống là người kiêu ngạo, trong việc xử lý quan hệ giữa người với người, Bàng Thống khó có thể làm tốt như Gia Cát Lượng.
Trong quân đội, phải có được sự gắn bó, đoàn kết thì mới có thể đánh bại kẻ th.ù, giành được thắng lợi, song Bàng Thống lại không có được nét tính cách thu hút này.
Nếu phải đối đầu với Tư Mã Ý, thì ban đầu Bàng Thống có thể có được ưu thế hơn nhưng áp lực từ phía hậu phương sẽ khiến cho hành động của Bàng Thống trở nên khó khăn hơn, thậm chí còn sẽ khiến cho việc sắp thành lại bại.
Thế nên, Gia Cát Lượng chỉ có một, người đời sau ca tụng ông không chỉ vì ông dẫn quân Bắc phạt; mặc dù bàn về mưu trí, trí tuệ Bàng Thống không hề thua kém gì Gia Cát Lượng, nhưng Gia Cát Lượng lại là nhân vật toàn tài hiếm gặp.