Mặc dù đều bị ᴅɪệᴛ ᴠᴏɴɢ trong tay gia tộc Tư Mã, thế nhưng hoàn cảnh của Thục Hán và Đông Ngô trước lúc bị th.ôn t.ính lại khác nhau một trời một vực.
Năm 263, Thục Hán bị ᴛɪêᴜ ᴅɪệᴛ dưới tay ᴛʜế ʟựᴄ Tư Mã đang điều khiển ᴄʜíɴʜ ǫᴜʏềɴ Tào Ngụy khi đó. Chưa đầy hai thập kỷ sau, Đông Ngô cũng bị vương triều Tây Tấn của gia tộc này x.óa s.ổ vào năm 280.
Hầu hết các ý kiến đều cho rằng, kể từ sau trận đại ch.iến Di Lăng, thực lực của Đông Ngô đã vượt mặt Thục Hán trên nhiều phương diện, đặc biệt là phương diện kinh tế.
Thế nhưng điều kỳ lạ lại nằm ở chỗ, vào thời điểm kiểm kê quốc khố sau khi bị ᴅɪệᴛ ᴠᴏɴɢ, số lượng tài vật của nước Thục vẫn rất dồi dào phong phú, trong khi đó nước Ngô chỉ còn lại một quốc khố không có lấy nửa lượng vàng bạc.
Vậy liệu rằng đâu là nguyên nhân dẫn tới điều kỳ lạ tưởng như không thể xảy ra này?
Ngỡ ngàng trước quốc khố dồi dào tới mức khó tin của Thục Hán ở thời điểm ᴅɪệᴛ ᴠᴏɴɢ
Năm 263 sau Công nguyên, quyền thần nước Ngụy là Tư Mã Chiêu điều động đại quân ồ ạt ch.inh ph.ạt Thục Hán.
Thực lực của nước Thục vốn thua xa so với Tào Ngụy, hơn nữa lúc này Gia Cát Lượng đã qua đời từ lâu, Lưu Thiện lại tin dùng h.oạn quan, đại tướng Khương Duy bị gạt bỏ, nội bộ ᴛʜế ʟựᴄ này từ sớm đã lộ rõ nhiều ᴍâᴜ ᴛʜᴜẫɴ và ʏếᴜ ᴋéᴍ.
Không nằm ngoài dự đoán, dưới sự ᴛấɴ ᴄôɴɢ của đại quân nước Ngụy, Lưu Thiện mất đi ý chí ch.iến đ.ấu, mở cổng thành chủ động xin đ.ầu h.àng. Sau khi Thục Hán bị ᴅɪệᴛ, quốc khố hiển nhiên bị Ngụy quốc thu vào trong túi.
“Tam Quốc chí” ghi lại, vào thời điểm kiểm kê, số lượng tài vật trong quốc khố nước Thục còn rất phong phú, bao gồm “400 ngàn hộc gạo, 2000 cân vàng bạc, 200 ngàn cuộn gấm vóc tơ lụa”.
Từ đó có thể thấy, Lưu Thiện mặc dù thiếu đi tư chất làm ch.ính tr.ị nhưng cũng không phải quá mức vô năng. Nếu không thì dưới thời vị Hậu chủ này, Thục Hán khó có thể sở hữu một số lượng của cải dồi dào tới vậy.
Nguyên nhân khiến quốc khố Đông Ngô cạn kiệt tới chẳng còn tới nửa lượng bạc trước lúc sᴜʏ ᴛàɴ
Không lâu sau khi Thục quốc ᴅɪệᴛ ᴠᴏɴɢ, giang sơn nhà Ngụy bị Tư Mã Viêm sᴏáɴ đᴏạᴛ, vương triều Tây Tấn được thành lập.
Như vậy ba nước từng tam phân thiên hạ năm xưa tới lúc đó chỉ còn lại một mình Đông Ngô – ᴛʜế ʟựᴄ chủ yếu dựa vào địa thế ʜɪểᴍ ʏếᴜ của Trường Giang để cầm cự.
Tháng 11 năm 279, sau một thời gian dài chuẩn bị, Tấn Võ Đế Tư Mã Viêm phái người thống lĩnh đại binh, đột ph.á phòng tuyến Trường Giang, phát động cuộc ch.iến cuối cùng với Đông Ngô.
Trong ấn tượng của hậu thế, Lưu Thiện dường như là một Hoàng đế vô năng điển hình.
Thế nhưng nếu so với một ʜôɴ ǫᴜâɴ ʙạᴏ ɴɢượᴄ như Tôn Hạo của nước Ngô thì vị Hậu chủ này vẫn còn khá hơn rất nhiều.
Sinh thời, Tôn Hạo không chỉ thiếu tài tr.ị qu.ốc, dụng binh mà còn sở hữu tính tình ʙạᴏ ɴɢượᴄ, ʜᴀᴍ ᴛʜíᴄʜ ɢɪếᴛ ᴄʜóᴄ, ʜáᴏ sắᴄ ʜᴏᴀɴɢ ᴅâᴍ.
Bởi vậy mà khi đối mặt với sự ᴛấɴ ᴄôɴɢ ồ ạt của nhà Tây Tấn, h.ôn qu.ân này không khỏi sợ ʜãɪ, binh tướng dưới trướng cũng chẳng còn chút ý chí ch.iến đ.ấu nào, Đông Ngô căn bản không có cơ hội ch.ống lại.
Kết quả là tháng 5 năm 280, khi thấy đại cục đã không còn giữ được, Tôn Hạo vì bảo vệ tính m.ạng của bản thân nên đã quyết định đ.ầu h.àng nhà Tây Tấn.
Kể từ đây, Đông Ngô chính thức ᴅɪệᴛ ᴠᴏɴɢ, giai đoạn Tam Quốc cũng chấm dứt từ đó.
Thế nhưng điều khiến nhiều người không khỏi bất ngờ lại nằm ở chỗ, vào thời điểm đ.ầu h.àng Tây Tấn, quốc khố của nước Ngô gần như trống rỗng.
Theo đó, khi quân Tây Tấn tiến hành kiểm kê, phát hiện ra rằng trong quốc khố Đông Ngô chỉ còn vẻn vẹn “280 vạn hộc lúa gạo”, còn vàng bạc thì tới nửa lượng cũng chẳng có.
Nhìn vào diện tích cương vực, số lượng dân số cũng như trình độ phát triển kinh tế, không khó để nhận thấy Đông Ngô sở hữu ᴛʜế ʟựᴄ mạnh hơn Thục Hán. Vì thế khó ai có thể tượng tượng được rằng quốc khố của tập đoàn ch.ính tr.ị này lại có thể rơi vào tình cảnh như vậy.
Tuy nhiên theo phân tích của Qulishi, việc quốc khố Đông Ngô không còn chút vàng bạc nào là điều không hề khó hiểu. Nguyên nhân của việc này xuất phát từ những lý do dưới đây.
Thứ nhất, Tôn Hạo là một “ᴘʜá ɢɪᴀ ᴄʜɪ ᴛử” điển hình.
Năm xưa, đại đế Tôn Quyền cả đời l.ao l.ực tích cóp, lưu lại cho hậu duệ một cơ ngơi không nhỏ. Thế nhưng cơ nghiệp ấy lại truyền vào tay Tôn Hạo – một k.ẻ phung phí vô độ, tiêu tiền như nước.
Tôn Hạo trời sinh đã ham thích sự xa hoa, trong lúc còn tại vị từng xây dựng không ít các công trình tốn kém, hao tốn một lượng vàng bạc kếch xù.
Minh chứng là sử cũ ghi lại, tháng 6 âm lịch năm 267, vị Hoàng đế này cho xây cung Chiêu Minh, sai bá quan văn v.õ phải vào rừng kiếm gỗ.
Ông còn cho xây nhiều vườn tược, cung điện, đền đài vô cùng tinh tế đẹp đẽ, tốn kém ngân khố không biết bao nhiêu mà kể.
Thứ hai, tương truyền rằng hậu cung của Tôn Hạo sở hữu tới hàng ngàn mỹ nữ.
Vì để chiều lòng những cung tần này và cũng để phục vụ cho thói ʜáᴏ sắᴄ của bản thân, Tôn Hạo thường xuyên h.ạ l.ệnh chế tác vô số đồ trang sức từ vàng bạc đá quý để ban cho họ.
Sự phung phí vô độ này còn thể hiện ở chỗ, một khi hay tin trang sức của ai có chút hư hại, vị vua này liền lập tức ban cho họ đồ mới mà chẳng chút đắn đo suy nghĩ.
Không dừng lại ở đó, các thợ kim hoàn cũng l.ợi d.ụng sở thích của Hoàng đế để b.òn r.út được một số lượng của cải, vàng bạc không nhỏ từ quốc khố.
Thứ ba, Đông Ngô đã trải qua hai lần ᴛổɴ ᴛʜấᴛ tiền bạc nghiêm trọng trước thời điểm ᴅɪệᴛ ᴠᴏɴɢ.
Lần thứ nhất là khi chuẩn bị ch.iến đ.ấu với đại quân Tây Tấn, Tôn Hạo vì muốn khích lệ tinh thần binh sĩ nên đã tuyên bố trọng thưởng ba quân.
Mặc cho việc quốc khố đã sắp sᴜʏ ᴋɪệᴛ, vị vua này vẫn thẳng tay rút vàng bạc từ đó ra để ban thưởng cho binh lính.
Điều đáng nói hơn còn nằm ở chỗ, điều này không mấy khích lệ được tinh thần quyết tử của họ mà còn tạo điều kiện cho không ít kẻ lẳng lặng ôm của rồi đàᴏ ɴɢũ.
Lần thứ hai tổn hại quốc khố xảy ra ngay khi Tôn Hạo xin h.àng. Quân Ngô thấy nhà vua đã đầu hàng, liền x.ông v.ào hoàng cung để ᴄướᴘ ᴄủᴀ, ᴘʜóɴɢ ʜỏᴀ.
Tới đây, kho vàng núi bạc của Đông Ngô đã bị ᴄướᴘ đ.oạt tới chẳng còn một thứ gì. Cho nên ở vào thời điểm thắng trận, quân đội Tây Tấn mới chẳng thể thu hoạch được chút vàng bạc nào từ quốc khố trống rỗng này.
*Dịch từ báo nước ngoài
